انتخاب ناپذیری در حقوق انتخابات مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی محلی با نگاهی به حقوق فرانسه

چکیده انتخاب ناپذیری عبارت است از وضعیت محرومین از حق انتخاب شدن. موارد انتخاب ناپذیری در انتخابات سیاسی در قوانین انتخاباتی مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی محلی بیان شده اند. برخی از این موارد در قالب «انتخاب ناپذیری مطلق» و برخی دیگر در قالب «انتخاب ناپذیری نسبی» جای می گیرند. انتخاب ناپذیری در صورتی مطلق است که به دلایل شخصی، از قبیل ناشایستگی اخلاقی و اجتماعی، فرد نمی تواند در هیچ یک از حوزه های انتخابیه و تحت هیچ شرایطی داوطلب شود. انتخاب ناپذیری در صورتی نسبی است که به دلایل شغلی فرد نمی تواند در هیچ یک از حوزه های انتخابیه یا در برخی از آن ها داوطلب شود، مگر زمانی که از شغل یا مقام خویش پیش از انتخابات استعفا دهد. موارد انتخاب ناپذیری مطلق در ایران عمدتاً مبهم و دائمی هستند. موارد انتخاب ناپذیری نسبی ملی و محلی خیلی گسترده اند و در تنظیم آن ها دقت کافی نشده است. قانونگذار می توانست بسیاری از انتخاب ناپذیران نسبی را در وضعیت منع جمع مشاغل و مقامات عمومی جای دهد تا دایره انتخاب پذیران محدود نگردد.